Stosunki Ukraińsko-Polski 1989–1991

Abstract

Żelazna Kurtyna podzieliła Europę nie tylko fizycznie betonowymi i zasiekami z drutu kolczastego, a również podzieliła Europę na ludzi, którzy żyli w totalitarnym reżimie bez praw i ludźmi, którzy cieszyli się swobodami demokratycznymi. Można się zgodzić z opinią Anny Applebaum, że żelazna kurtyna nie była wyłącznie metaforą, mury, ogrodzenia i durt kolczasty zupełnie dosłownie oddzielały Europę Wschodnią od Zachodu. W 1961, gdy wzniesiono mur berliński, wydawało się, że te bariery mogą trwać wieczne. Niestety narody ukraińskie i polskie znalazły się za żelazną kurtyną. Ale pomimo tych wszystkich przeszkód polskim i ukraińskim dysydentom udało się znaleźć możliwości komunikowania się między sobą i wspierania się nawzajem w tej trudnej walce z reżimem komunistycznym o prawa człowieka. Choć formalnie Polska była niepodległa, jednak faktycznie miała status wasalnego państwa Związku Sowieckiego. Wydawało się, że istnienie żelaznej kurtyny jest czymś stałym i niezmiennym. Mało kto mógł wyobrażać sobie, że sytuacja ta może się zmienić w przewidywalnym terminie. Ludzi, którzy wierzyli w możliwość zmiany i moralną konieczność sprzeciwu, prasa Zachodnia nazywała dysydentami. Dysydentami byli przedstawicieli różnych środowisk: inteligecji, robotnicy, studenci. Ukraińscy i polscy opozycjoniści mimo opresyjnych realiów i ciągłej kontroli nawiązywali kontakty między sobą i łączyli siły w walce z reżimem totalitarnym. Doskonale zdawali sobie sprawę, że tylko zjednoczeni mogą zrzucić jarzmo komunizmu, ogłosić niepodległość i wrócić na drogę demokracji i wolności.

The Iron Curtain divided Europe not only physically with concrete and barbed wire fences, but also divided Europe into people who lived under a disenfranchised totalitarian regime and people who enjoyed democratic freedoms. One can agree with Anne Applebaum’s opinion that the Iron Curtain was not only a metaphor, walls, fences, and barbed wire literally separated Eastern Europe from the West. In 1961, when the Berlin Wall was being built, it seemed that these barriers could last forever. Unfortunately, the Ukrainian and Polish peoples found themselves behind the Iron Curtain. But despite all these obstacles, Polish and Ukrainian dissidents managed to find an opportunity to communicate with each other and support each other in this difficult struggle against the communist regime for human rights. Although Poland was formally independent, it actually had the status of a liege state of the Soviet Union. It seemed that the existence of the Iron Curtain was something permanent and changeless. Hardly anyone could have imagined that this situation could change in the foreseeable future. People who believed in the possibility of change and the moral necessity of resistance were called dissidents by the Western press. Dissidents were representatives of various circles: intellectuals, workers, and students. Ukrainian and Polish oppositionists, despite the oppressive realities and constant control, were establishing contacts with each other and joining forces in the fight against the totalitarian regime. They were well aware that only by uniting can they throw off the yoke of communism, declare independence and return to the path of democracy and freedom.