Pozytywnymi przejawami rozwoju pedagogiki wczesnoszkolnej jako subdyscypliny pedagogiki i
jej metodologii jest systematyczne precyzowanie wielu terminów, porządkowanie języka, dokonanie
typologii i charakterystyki podstawowych oraz specyficznych metod badań, rozbudzenie swojego
rodzaju wrażliwości na problemy społeczne i metodologiczne i zwrócenie uwagi na pewne wymagania
stawiane badaczom i badaniom.
Powracają pytania formułowane co pewien czas w dyskusjach metodologicznych: Czy
pedagogikę wczesnoszkolną stać na własną metodologię? Jak właściwie wykorzystać metodologię
inkorporowaną na grunt pedagogiki? Jak zwiększyć wiedzę ogólnometodologiczną badaczy tego etapu
kształcenia ? Jakie miejsce przeznaczyć metodologii w studiach i badaniach, w kształceniu pedagogów
i nauczycieli w ogóle, w szczególności dla etapu klas I-III szkoły podstawowej?
Istnieje kilka kryteriów odróżniających pedagogikę wczesnoszkolną od innych subdyscyplin
pedagogicznych, a mianowicie: własny i odrębny przedmiot oraz podmiot badań, własny system
pojęciowy, własne i specyficzne metody badań, własne teorie opisujące i wyjaśniające przedmiot
badań, pozwalające wyjaśniać i przewidywać skutki oddziaływań pedagogicznych. Przedmiot/podmiot
badań stanowi naczelne kryterium, określające rację jej istnienia. Warto skupić uwagę na metodach
badań, nie umniejszając znaczenia pozostałych kryteriów.
W polskiej rzeczywistości społeczno-edukacyjnej, w okresie kolejnego etapu reformowania
systemu kształcenia (2017); w tym edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, istnieją szczególnie
korzystne warunki do prowadzenia badań pedagogicznych.
Defining many concepts and organize scientific language are positive manifestations of the
development of primary education as a sub-discipline of pedagogy, as well as the development of its
methodology. The development of typology and basic and specific research methods, awakening
sensitivity to social and methodological problems, as well as draw attention to the requirements of
researchers and research is also important.
All the time return questions formulated in methodological discussions: Is primary education can
have its own methodology? How to properly use the methodology incorporated to the ground
pedagogy? How to increase the methodological knowledge of researchers of this grade of educaion?
How to locate the methodology in studies and researches and in the training of educators and teachers,
in particular for stage I-III of primary school?
There are several criteria for distinguishing primary education from the other pedagogical
subdisciplines. The criteria are: own and separate subject and object of research, own conceptual
system, own and specific research methods, own theories describing and explaining the subject matter
of research, allowing to explain and predict the effects of the interaction of teaching. Subject / object of
research is the supreme criterion defining the right of its existence. It should focus on research
methods, not diminishing the importance of other criteria.
In Polish socio-educational reality, during the next stage of reforming the education system
(2017), including pre-school and primary childhood, there are particularly favorable conditions for
conducting educational research.
